Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityki programów i strategii przyjętych przez Władze Helu. Do najważniejszych z nich należą:
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Miejskiej Hel na lata 2021-2025,
Program Wspierania Rodziny dla Miasta Helu na lata 2024-2026,
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Przeciwdziałania Narkomanii oraz Uzależnień Behawioralnych,
Program Przeciwdziałania Przemocy oraz Ochrony Osób Doznających Przemocy Domowej w Gminie Miejskiej Hel na lata 2022-2026,
Program osłonowy "Teleopieka dla potrzebujących mieszkańców Gminy Hel na lata 2024-2026".
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.
Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2024 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Miejskiej Hel związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców.
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka.
Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustaw o dodatku osłonowym, elektrycznym czy ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy.
Obecna struktura organizacyjna Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia.
W gminie Hel środki finansowe wydatkowane na zadania z zakresu polityki społecznej wyniosły w 2024 r. - 3.846.430 zł. MOPS wydatkował łącznie 3.490.423,70 zł.
Źródłem finansowania zadań realizowanych przez MOPS są:
środki własne gminy,
dotacje do zadań własnych,
oraz dotacje do zadań zleconych.
W trakcie 2024 r. MOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, np. w ramach programów "Posiłek w szkole i w domu" czy "Asystent rodziny". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej MOPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, m.in. prowadzenie Świetlicy Socjoterapeutycznej czy organizacja i koordynowanie Punktu Konsultacyjnego.
Wysokość wypłaconych świadczeń społecznych
Wydatki na bieżące utrzymanie MOPS
Wartość zadań związanych z usługami opiekuńczymi
Dane o osobach korzystających z pomocy i wsparcia w 2024 r.
liczba osób w rodzinach korzystających z pomocy społecznej - 103 (71 rodzin),
liczba osób korzystających z usług opiekuńczych - 14,
liczba osób korzystających ze specjalistycznych usług opiekuńczych - 0,
liczba rodzin, którym przyznano świadczenia pracy socjalnej - 71,
kwota świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej - 280.082,20 zł,
liczba rodzin, które korzystały z usług asystentów rodziny - 5,
kwota zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami - 93.642,00 zł,
zasiłek pielęgnacyjny - 983 świadczeń na łączną kwotę 212.171,00 zł,
świadczenie pielęgnacyjne - 194 świadczeń na łączną kwotę 579.672,00 zł,
liczba osób korzystających ze świadczenia alimentacyjnego - 7 (7 rodzin),
kwota świadczeń z funduszu alimentacyjnego - 41.800 zł,
dodatki mieszkaniowe - dla 30 gospodarstw na łączną kwotę 104.629 zł.
Najczęściej występującymi powodami korzystania z pomocy społecznej w Gminie Miejskiej Hel w 2024 r. były ubóstwo, długotrwała lub ciężka choroba oraz niepełnosprawność. Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina mogła korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina mogła być ujęta w tabeli przy kilku pozycjach). Aby uzyskać pomoc ze strony MOPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej.
W 2024 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 62 rodziny, a niepieniężnymi 21 rodzin,
Pracę socjalną świadczono wobec 1 rodziny.
Zasiłki stałe - dla 23 osób na łączną kwotę 195.267 zł,
Zasiłki okresowe - dla 16 osób na łączną kwotę 28.872 zł,
Zasiłki celowe - dla 55 osób na łączną kwotę 90.821 zł.
Posiłek
Schronienie - dla 1 osoby na łączną kwotę 36.673 zł,
Odpłatność gminy za pobyt w Domach Pomocy Społecznej - dla 7 osób na łączną kwotę 470.077 zł,
Wspieranie rodziny i piecza zastępcza.
Program „Posiłek w szkole i w domu” zapewnia pomoc zarówno osobom starszym, niepełnosprawnym, o niskich dochodach, jak i dzieciom, które wychowują się w rodzinach znajdujących się w trudnej sytuacji.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Helu realizował program w 2 formach:
pomoc w formie ciepłego posiłku wydawanego w placówce oświatowej dla 37 osób na kwotę 63.050 zł,
zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności dla 31 osób na kwotę 69.298 zł.
Wsparciem Asystenta Rodziny objęto rodziny przeżywające trudności w wypełnianiu podstawowych funkcji opiekuńczo – wychowawczych. W gminie funkcjonował 1 asystent rodziny.
W 2024 r. pracą asystenta rodziny objęto 5 rodzin na łączną kwotę 29.384 zł.
W Strategii sformułowano następujące cztery cele strategiczne:
Tworzenie kompleksowego systemu pomocy i wsparcia dla osób starszych, niepełnosprawnych i dotkniętych długotrwałą chorobą.
Wzmacnianie roli i funkcji rodziny oraz przeciwdziałanie przemocy w rodzinie i ochrona ofiar przemocy w rodzinie.
Zapobieganie marginalizacji społecznej spowodowanej ubóstwem, uzależnieniami i bezrobociem oraz ich negatywnym następstwom.
Wzrost aktywności obywatelskiej mieszkańców gminy.
Działania MOPS z zakresu wspierania rodziny dotyczyły również kontynuacji pomocy obywatelom Ukrainy. Wsparcie realizowane w ramach ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, realizowano z Funduszu Pomocy.
Wsparcie dla obywateli Ukrainy
Ze statystyk UM - obywatelom Ukrainy:
nadano 19 numerów pesel ze statusem UKR (status uchodźcy),
dokonano 36 aktualizacji danych oraz przywrócenia statusu UKR.
Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki miasta w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których w szczególności uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez Gminę Miejską Hel były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniał on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.
Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2024 r. wyniosły nieco ponad 370 tys. zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących przeciwdziałania alkoholizmowi. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych. Pozwoliło to m.in. na zapewnienie funkcjonowania Komisji Przeciwdziałania Alkoholizmowi, Punktu Konsultacyjnego oraz Świetlicy Socjoterapeutycznej.
Na rzecz ochrony zdrowia w 2024 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.
Dokładniejszy opis zadań zrealizowanych w ramach pożytku publicznego znajduje się w części raportu dotyczącej Współpracy z NGO.